Christiaan Verwayen lanceerde in 1843 De Batavier, Staat- en Letterkundig Weekblad, het eerste katholieke blad in Gelderland. De Batavier vervulde een pioniersrol in de emancipatiestrijd van katholiek Nijmegen. In 1848 volgde de oprichting van De Gelderlander, Staatkundig-, Nieuws-, en Advertentieblad. De toon was iets gematigder dan die van De Batavier, maar de krant was de eerste decennia bij zowel de protestantse als bij de katholieke bovenlaag omstreden. In toenemende mate zagen katholieke voorlieden de vorming van eigen organisaties als het middel om de armoede en het analfabetisme onder hun geloofsgenoten te bestrijden en hen tevens te vrijwaren van niet-katholieke invloeden.
Katholieke herleving
De Gelderlander als spreekbuis van strijdbare katholieken
Sinds 1795 konden de katholieken in vrijheid hun godsdienst belijden. De inhaalslag die zij, na eeuwen achterstelling, op vele gebieden moesten maken kwam slechts moeizaam op gang. Pas tegen het midden van de negentiende eeuw begonnen zij zich openlijk te verzetten tegen hun tweederangs positie in een nog steeds door protestanten gedomineerde samenleving.
