Arie Wols

De Van Gogh van de ZwijndrechtseWaard

Een onmiskenbaar groot talent met een ongekende drang om te tekenen en te schilderen. En tegelijk geen cent te makken, armoe troef. Een uitzonderlijk rijke nalatenschap aan werk, maar bijna nooit iets verkocht en vrijwel alles zelf gehouden. Vincent van Gogh? Nee hoor, gewoon Zwijndrechtse Waardenaar Arie Wols.

Arie Wols werd in 1945 in Ridderkerk geboren en begon in 1964 een in zakelijk opzicht erg wankel bestaan als schilder, etser, aquarellist en tekenaar in een onbewoonbaar verklaard pandje in Heerjansdam. Daar leefde deze vriendelijke bohemien met zijn vilten hoed, zijn pijpen en een onoverzienbare hoeveelheid prullaria. Later betrok hij een schuur aan de rand van het dorp. In 1986 vestigde hij zich in Oostendam met zijn vrouw, de kunstenares Annemiek. Daar hielden het paar naast een atelier tevens een galerie.

Niet onder één hoedje te vangen
Na die vormende jaren in Heerjansdam is Arie zich zijn hele leven blijven ontwikkelen en mocht hij graag experimenteren. Zijn oeuvre is dan ook niet onder één noemer te plaatsen. Surrealisme, magisch realisme, soms impressionistisch of abstract. Naast portretten, waaronder ook veel zelfportretten, maakte hij talloze schitterende stillevens en (met name ook veel Waardse!) landschappen.

Hij bleef zijn leven lang lid van Teekengenootschap Pictura in Dordrecht. Zijn werk kwam deels terecht in binnen- en buitenland, maar het overgrote deel bleef onverkocht bij Wols thuis.

Een kunstenaar, geen handelaar
Arie Wols leefde voor de kunst. Veel talent om ook van de kunst te leven had hij echter niet. Gelukkig droeg men hem in de gemeente Heerjansdam al vroeg een warm hart toe, want hij kreeg meermalen een regeling voor beeldende kunstenaars (BKR) toegewezen. En zo verwierf de gemeente meerdere doeken van Wols, die hiermee zijn dankbaarheid uitte. Daarnaast ontving Arie geregeld wat ondersteuning van families uit de buurt. Her en der duikt nog weleens een werkje van Wols op dat in bezit is van voormalige weldoeners.

Maar het moge duidelijk zijn: een vetpot was het niet. Gezien de hoge standaard van het werk hadden er veel meer opbrengsten in gezeten, als Wols wat actiever en gewiekster was geweest in de marketing. Maar helaas, dat laatste was beslist niet zijn pakkie-an.

Een lastige nalatenschap
Na zijn dood liet Wols ruim 1500 schilderijen en rond de 3000 tekeningen, schetsen, litho’s en andere werken achter. Deze werden door zijn vrouw meeverhuisd naar Dordrecht. Een dergelijke grote collectie kunst behoeft enige sortering, categorisatie en uiteraard bescherming. Omdat het beheer van de kunst te wensen overliet, was het ook niet goed mogelijk om het te exposeren of om het anderszins onder de publieke aandacht te houden.

Inmiddels is het gehele oeuvre opgekocht en in private handen terechtgekomen. Zachtjesaan ontstaat er meer belangstelling voor. Ook is er een boekwerk verschenen dat geheel gewijd is aan Arie Wols en zijn werk (Ode aan kunstschilder Arie Wols door Joop van der Ent).

Voorlopig ligt het werk van Arie Wols nog veilig opgeslagen, te wachten op een vaste plek waar het het liefst ook permanent geëxposeerd kan worden. Wat ons betreft wordt dat een mooi stekkie ergens in de Zwijndrechtse Waard, waar hij toch voornamelijk geleefd en gewerkt heeft en waar hij zoveel van zijn onderwerpen vond. Wat te denken van bijvoorbeeld Heerjansdam?