Sinds 1917 bestond er in Nederland passief kiesrecht voor vrouwen. Dat betekende dat vrouwen zelf nog niet mocht stemmen, maar wel mochten worden gekozen tijdens een verkiezing. Prompt werd de Roermondse Mathilde Haan gekozen tot gemeenteraadslid in Roermond.
Vrouwen en de Verlichting
In de 18e eeuw, de tijd van de Verlichting, werd de achtergestelde positie van de vrouw ter discussie gesteld. Overigens zonder veel gevolgen, want dit soort (voor die tijd) revolutionaire ideeën leefde slechts bij de elite. De meeste mensen wisten niet beter dan dat de man buitenshuis het brood verdiende, terwijl de vrouw voor de kinderen en het huishouden zorgde.
Aletta Jacobs
In de tweede helft van de 19e eeuw kwam hier verandering in. De positie van de vrouw werd op grote schaal bekritiseerd. De eerste 'feministen' stonden op en gingen de strijd aan. Het eerste succes kwam in 1872 toen Aletta Jacobs van minister-president Thorbecke toestemming kreeg om naar de universiteit te gaan. Vanaf dat jaar mochten alle meisjes ook naar de Rijks Hoogere Burgerschool (HBS). Van daaruit konden ze dan doorstromen naar de universiteit.
Een verkiezingsstunt?
De verkiezing van Mathilde Haan tot gemeenteraadslid in 1919, een nieuw succes voor de feministen, was opzienbarend te noemen. Met name omdat de katholieken voordien altijd tegen vrouwenkiesrecht waren geweest. De Roermondse socialisten en liberalen vonden het dan ook vooral een verkiezingsstunt van de katholieken. Op een affiche van de liberalen stond snerend te lezen: 'Pastoor Thissen schreef dat, volgens de onfeilbare wetten der kerk, het optreden van de vrouw in het politieke leven verboden is.'
Raadslid
Hoe dan ook, Mathilde Haan werd gemeenteraadslid en spande zich tijdens haar ambtstermijn zeer in voor vrouwenemancipatie. Zo regelde ze dat sportvelden ook voor meisjes werden opengesteld en maakte ze zich sterk voor de aanleg van een Huishoud- en Industrieschool, waardoor ook meisjes uit lagere klassen zich konden ontplooien.
Via het onderwijs werd uiteindelijk de basis gelegd voor de tweede 'feministische golf', waarin werd gestreden voor gelijke rechten voor de vrouw in het gezin en op de werkplek.