Vinex: Woningen voor de toekomst

Gedurende de tweede helft van de twintigste eeuw verlaten veel stedelingen de stad Utrecht om zich te vestigen in omliggende plaatsen. Om dat in goede banen te leiden, wijst de rijksoverheid bouwlocaties aan voor uitbreidingen. In 1991 is Vleuten-De Meern aan de beurt. De gemeente wordt aangewezen als Vinex-locatie. Vinex is de afkorting voor ‘Vierde nota ruimtelijke ordening extra’, een wet die tussen 1995 en 2015 de bouw van nieuwe woonwijken regelt.

Het kassengebied ten westen van Utrecht is een ideale plaats voor een nieuwe stadsdeel. Het gebied ligt midden in het land, dichtbij snelwegen en de stad Utrecht. De circa 100 glastuinbouwbedrijven die zich er bevinden, moeten vertrekken naar de Harmelerwaard, Flevopolder, Brabant en Limburg om daar opnieuw te beginnen.

Hier moet een volledig ‘nieuwe stad’ verrijzen. Vleuten en De Meern zullen worden geïntegreerd in deze nieuwe stad met zo'n 30.000 te bouwen woningen. Het gebied zal circa 2.500 hectare bestrijken en daarmee de grootste nieuwbouwwijk van Nederland worden. Het stadsdeel krijgt de naam Leidsche Rijn (met -sch) naar het kanaal Leidse Rijn.

Ontwerp
Het stedenbouwkundig ontwerp is van Riek Bakker. Haar uitgangspunten zijn: veel openbaar groen, waterlopen, mooie pleintjes en plantsoenen met speelplekken en buurten met een grote variatie aan woningen en buurten met hun eigen identiteit. Historische elementen als water, dijken, bomenrijen, bijzondere boerderijen en de overblijfselen uit de Romeinse tijd vormen een verrassende combinatie met nieuwe gebouwen en nieuwe ontwerpen en worden zeer goed ingepast in de plannen. Leidsche Rijn zal volledig als een zelfstandige stad kunnen opereren.

Nadat in 1997 in Langerak de eerste paal heeft geslagen, schieten de nieuwe woningen als paddenstoelen uit de grond. In januari 2009 wordt de oplevering van de 15.000ste woning in Leidsche Rijn gevierd.

Uiteraard groeit de bevolking explosief. Bij aanvang van de bouw van Leidsche Rijn bedraagt het aantal inwoners ongeveer 15.000, maar op 1 januari 2010 staat de teller op ruim 64.000 en tien jaar later telt Leidsche Rijn ruim 80.000 inwoners.