Pulchri Studio
In Den Haag werd in 1847 door een aantal Haagse kunstschilders, waaronder de latere Haagse Schoolschilders Willem Roelofs en Hendrik Weissenbruch, het Schilderkundig Genootschap Pulchri Studio (Latijn voor 'uit ijver voor het schone') opgericht. Na enige omzwervingen kreeg deze kunstenaarsvereniging in 1901 haar thuisbasis in het statige pand aan het Lange Voorhout waarin zij nog steeds is gevestigd. Van aanvang af was Pulchri Studio een levendige vereniging waar veel over schilderkunst werd gediscussieerd. Natuurlijk kwamen bij deze kunstbeschouwingen ook de verschillen tussen het 'classicisme', dat op kunstacademies de toon aangaf, en de opvattingen van de jonge Franse 'impressionistische natuurschilders' van Barbizon aan de orde.
Schilderen in de natuur
Mede onder invloed van deze toen zeer actuele discussies, keerde tussen circa 1860 en 1890 een aantal jonge Haagse schilders zich af van de 'classicistische academische' schilderkunst, waarin de aandacht vooral op historische onderwerpen was gericht. Terwijl traditionele schilders hun onderwerp idealiseerden, wilden de nieuwelingen juist een meer realistische weergave van de werkelijkheid geven. Net als de Franse impressionisten verlieten ze hun ateliers om buiten in de natuur te schilderen. Deze groep van jonge schilders werd bekend als 'de Haagse School'. Vertegenwoordigers ervan trokken naar plattelandsdorpjes als Nieuwkoop en Noorden om er de schoonheid van het tegenwoordige Groene Hart vast te leggen. In vissersdorpen als Katwijk en Scheveningen werden vissers- en strandtaferelen afgebeeld.
Panorama Mesdag
Ook het oorspronkelijk uit Groningen afkomstige Pulchri-lid Hendrik Willem Mesdag behoorde tot de Haagse Schoolschilders. Zijn beroemdste werk is een panorama van de zee, de duinen en het dorp Scheveningen. Dit panoramaschilderij is maar liefst 120 meter lang en 14 meter hoog. Hij schilderde het in 1881 en kreeg daarbij hulp van zijn vrouw en jongere collega-schilders als Breitner en Blommers. Het Panorama Mesdag in Den Haag is nog steeds een veelbezochte attractie. Mesdag was ook een groot verzamelaar van werken van tijdgenoten en bracht meer dan 200 schilderijen onder in zijn woning aan de Laan van Meerdervoort. Dit huis werd in 1887 het Museum H.W. Mesdag; na een grondige renovatie is de naam in 2011 veranderd in: De Mesdag Collectie.