2008: Turkije wordt operatieland

Start operaties buiten de landen van het voormalige Oostblok

In 2008 wordt het verzoek van Turkije om haar status binnen de bank om te zetten naar operatieland ingewilligd. Dit besluit was van strategisch belang: met Turkije werd de groep van operatielanden uitgebreid tot buiten de landen van het voormalige Oostblok. Binnen enkele maanden was het programma in Turkije operationeel en binnen enkele jaren was projectenportefeuille in Turkije één van de omvangrijkste landenportefeuilles binnen de bank.

Turkije is vrijwel sinds de oprichting van de EBRD lidstaat van de bank (maart 1991). In de loop van 2008 verzoekt Turkije haar status binnen de bank om te zetten naar operatieland. In oktober 2008 willigt de Raad van Bewindvoerders dat verzoek in. Onverwijld wordt begonnen met identificatie van projecten en opening van EBRD landenkantoren in Ankara en Istanbul. In de loop van 2009 worden de eerste projecten goedgekeurd en gestart. De eerste Country Strategy voor Turkije wordt goedgekeurd in juli 2009.

Het verzoek van Turkije speelde een rol in de relatie van het land met de EU. In 2005 waren de onderhandelingen opnieuw geopend over toetreding van Turkije tot de EU. Veel EU landen steunden in de EBRD de aanvraag van Turkije, omdat het zou kunnen helpen in het transitieproces nodig om volwaardig EU lid te worden.  Het verzoek stond dus in eerste instantie los van de wereldwijde financiële crisis van 2008/2009. Opvallend is dat reeds in januari 2009 afspraken werden gemaakt tussen de Europese Commissie, de EIB en de EBRD om in Turkije gezamenlijk op te trekken. 

Binnen enkele jaren groeide de portefeuille van projecten in Turkije uit tot één van de omvangrijkste landenportefeuilles binnen de bank. Enerzijds was dat gunstig voor de financiële gezondheid van de bank: het risico dat leningen op projecten in Turkije niet zouden worden terugbetaald was relatief beperkt. Anderzijds was de politieke situatie in Turkije erg gecompliceerd, zowel binnenlands-politiek als in de relaties van het land met haar buren (Azerbeidzjan, Griekenland, Syrië, Rusland en last but not least met de EU.

Opstelling NL regering: nog aan te vullen.