Batafabriek en Batadorp

Tsjechisch bedrijf sticht eigen dorp in Best

Bata is een Tsjechisch bedrijf opgericht in 1894 door Tomas Bat’a. Het bedrijf was bang dat de Duitsers Tsjechië wilde innemen. Ze bouwden daarom fabrieken in het buitenland. Een daarvan kwam in Best te staan. Dit kwam omdat de grond goedkoop was en er een kanaal en spoorlijn in de buurt was, wat handig was voor de aan- en afvoer bij de fabriek. Bata bouwde naast een grote fabriek ook een compleet dorp voor de arbeiders van de fabriek. Batadorp is sinds 2016 beschermd dorpsgezicht.

De komst van de Bata fabriek was belangrijk voor de ontwikkeling van Best. Ook kwamen er veel gastarbeiders naar Best om bij de Bata te werken. De klompenindustrie, die hiervoor de grootste fabrikanten van schoeisel waren in Best, werd ingehaald door de schoenenfabrikant. Bata zorgde erg goed voor haar arbeiders. De arbeiderswoningen hadden bijvoorbeeld stromend water en een bad. Dit was zeer uitzonderlijk in Best. De huizen hadden geen zolder, omdat dat alleen maar ‘troep’ zou geven. Ook was ervoor gezorgd dat er in de buurt sportverenigingen en onderwijs te vinden waren zoals een voetbal- en een tennisvereniging en een harmonie. De Batafabriek was ook een van de eerste bedrijven met vaste werktijden en pauzes. In 1947 kwam er ook een brug tussen Batadorp en Wilhelminadorp. Die wordt de Batabrug genoemd.  Nu wordt de fabriek vooral gebruikt voor het fabriceren van veiligheidsschoenen voor bijvoorbeeld de brandweer en klusbedrijven. Veel van de gastarbeiders die naar Best kwamen wonen hier nog steeds. Er vestigen nu ook kleinere bedrijven zich in een groot deel van het terrein en er zijn veel woningen verbouwd.