Monument van Meerten-Schilperoort

Hulde aan Neêrlands kindervriendin

Onder glas 22, het glas van Willem van Oranje, is een zandstenen monument te zien. Omdat het achter het academisch katheder aan de muur bevestigd is, valt het niet zo op. Dit monument is opgericht ter nagedachtenis aan mevrouw Anna Barbara van Meerten-Schilperoort. Haar man, dominee H. van Meerten, was van 1798 tot 1830 predikant van de Sint-Jansgemeente. Het monument is in 1853 door de kinderen van Van Meerten-Schilperoort opgericht. De tekst op het monument luidt als volgt:

                        Hulde aan Neêrlands kindervriendin

                        A.B. van Meerten, geb. Schilperoort

                        Geb. 3 jan. 1778. ontsl. 14 feb. 1853

                        DOOR HARE DANKBARE LEERLINGEN EN VRIENDEN

Het is een beetje vreemd dat dit monument zich in de kerk bevindt. In de notulen van de kerkmeesters is er geen spoor van te bekennen. Daarom weten we ook niet waarom dit monument in de Sint-Jan is opgericht en of er een bepaald verband is tussen mevrouw Van Meerten en de Sint-Jan. Waarschijnlijk hebben haar kinderen eerst een andere plaats in gedachten gehad, maar is het monument toch op een of andere manier in de Sint-Jan terecht gekomen.

Het is niet zomaar dat deze vrouw een monument krijgt na haar dood. Ze heeft veel goede dingen gedaan, vooral voor het onderwijs aan meisjes. Aan het begin van de negentiende eeuw is onderwijs voor meisjes en vrouwen helemaal niet vanzelfsprekend. Jonge vrouwen uit rijke families krijgen wel een opleiding om goed in het sociale leven te kunnen functioneren, maar voor veel meisjes uit de lagere klassen is onderwijs niet beschikbaar. Mevrouw Van Meerten brengt hier verandering in.

Naast dat ze lesgeeft, schrijft ze ook allerlei boeken en verhalen. In eerste instantie schrijft ze vooral methodes voor het onderwijs dat ze geeft, bijvoorbeeld een taal- en een aardrijkskundeboek. Gaandeweg breidt haar repertoire zich uit. Zo gaat ze ook godsdienstige boeken schrijven, zoals een kinderbijbel, een beschrijving van de passie en een boek over de reformator Maarten Luther. Verder schrijft ze ethische boeken, bijvoorbeeld over hoe jonge mensen zich op een goede manier moeten gedragen. Opmerkelijk zijn haar boeken voor jonge vrouwen. Deze boeken gaan over praktische dingen, bijvoorbeeld het huwelijksleven, maar ook over algemene kennis, zoals de geschiedenis van Europa.

Naast lesgeven en schrijven brengt Van Meerten-Schilperoort bezoeken aan de vrouwengevangenis in het voormalige Sint-Catharinaklooster. Uit een brief aan de regenten van de gevangenis vlak voor haar overlijden blijkt dat ze dat negentien jaar gedaan heeft. Eveneens is Anna Barbara van Meerten betrokken bij de bestrijding van armoede, onder andere door het onderwijs dat ze geeft.

Al met al is Anna Barbara van Meerten-Schilperoort een zeer hard werkende vrouw die veel in en voor de samenleving doet en daarbij ook nog eens een groot gezin opvoedt en domineesvrouw is. In 1853 overlijdt ze aan ‘pleuris’, vermoedelijk longontsteking. Ook al kunnen we geen direct verband aantonen tussen de Sint-Jan en mevrouw Van Meerten, het is toch mooi dat juist deze vrouw in een van de belangrijkste monumenten in de stad Gouda herinnerd wordt. Het monument ter nagedachtenis aan haar is dan ook op z’n plek in de Sint-Jan.