Eerste literatuur voor kinderen

Jantje, vader en Dirk

Vroeger waren er geen aparte boeken met verhalen of gedichten voor kinderen. Tot 1778. Toen schreef Hiëronymus van Alphen een gedicht over een jongen die pruimen wilde plukken en zijn vader die dat verbood. Het gedicht begint zo:

‘Jantje zag eens pruimen hangen,
o als eieren zo groot.’

En Hiëronymus van Alphen schreef nog meer van zulke opvoedgedichtjes. Een hele bundel vol!

Theaterleesverhaal: De pruimenboom

Jantje en Dirk spelen met hun tol. Ze krijgen trek en zien dat de pruimenboom vol hangt met de sappigste pruimen. Dat ziet er verleidelijk uit.

Wil je het verhaal 'De pruimenboom' over Dirk en Jantje en zijn vader lezen?
Je kunt het vinden in het boek Ontsnapt! Theaterlezen over toen, geschreven door Marlies Verhelst en Ineke Kraijo. De illustraties zijn van Helen van Vliet. Uitgeverij de Inktvis.

Het verhaal lees je samen, ieder leest z'n eigen rol. Eerst een paar keer goed oefenen en dan treed je op voor publiek. Dat kan zijn in je klas, maar het kan ook thuis voor je familie of je vriendjes!
Dit verhaal voor twee rollen staat op bladzijde 72 t/m 75.

Toi, toi, toi!


Hier vind je het volledige gedicht:


De pruimeboom

Eene vertelling ¹

Jantje zag eens pruimen hangen,
O! als eijeren zo groot.
't Scheen, dat Jantje wou gaan plukken,
Schoon zijn vader 't hem verbood.
Hier is, zei hij, noch mijn vader,
Noch de tuinman, die het ziet:
Aan een boom, zo vol geladen,
mist men vijf zes pruimen niet.
Maar ik wil gehoorzaam wezen,
En niet plukken: ik loop heen.
Zou ik, om een hand vol pruimen,
Ongehoorzaam wezen? Neen.
Voord ging Jantje: maar zijn vader,
Die hem stil beluisterd had,
Kwam hem in het loopen tegen,
Voor aan op het middelpad.
Kom mijn Jantje! zei de vader,
Kom mijn kleine hartedief!
Nu zal ik u pruimen plukken;
Nu heeft vader Jantje lief.
Daarop ging Papa aan 't schudden
Jantje raapte schielijk op;
Jantje kreeg zijn hoed vol pruimen,
En liep heen op een galop.

Hiëronymus van Alphen
(1746 - 1803)

Meer weten over Hiëronymus van Alphen?

Of meer lezen over zijn kindergedichten?

Meer weten over de geschiedenis van de jeugdliteratuur?