Gelderse steden

Knooppunten van de middeleeuwse samenleving

Tussen de elfde en de veertiende eeuw deden zich in de middeleeuwse samenleving grote veranderingen voor. Onder invloed van groeiende productiviteit in de landbouw, een toenemende bevolking en een herleving van de handel ontstonden de eerste steden. Door het verkrijgen van stadsrechten werden plaatsen verheven tot onafhankelijke rechtsgebieden met een eigen stadsbestuur en regelgeving. Veel Gelderse steden ontstonden op plaatsen waar land- en waterwegen elkaar kruisten; daar vonden goederenoverslag en handel plaats.

De Rijn, de Waal, de IJssel en de Maas vormden de belangrijkste verkeersassen. Vanaf de twaalfde eeuw bloeide de rivierhandel op waarbij steden als Keulen, Dordrecht, Deventer en Kampen een dominante rol gingen spelen als stapelplaatsen, waar goederen verplicht op de markt werden gebracht. De Gelderse steden profiteerden daarvan met doorvoerhandel. Gelderse kooplieden vervoerden allerlei goederen: stroomafwaarts wijn, graan hout, ijzer, aardewerk en steenkolen en stroomopwaarts zout, graan, vis en zuivel. Vrijwel iedere Gelderse stad had een of meer weekmarkten en jaarmarkten.

 

Rechten

Canoncommissie Gelderland, CC-BY