Maarssenbroek

Een wijk als zelfstandige gemeente

Staand op de erbindingsweg Burgemeester Waverijnweg tussen Maarssen en Vleuten, zag je vroeger links en rechts weilanden met hier en daar een geriefbosje en natuurlijk de karakteristieke eendenkooi. Nu zie je alleen maar bebouwing zover het oog reikt. Hoewel Maarssen aan de dorpskant van het Amsterdam-Rijnkanaal nog druk bezig was om nieuwbouwwijken te bouwen, waren er al vanaf 1963 plannen om aan de andere kant van het kanaal iets groots te verrichten en dat niet alleen voor het dorp Maarssen. Deze wijk moest namelijk een overloopfunctie gaan vervullen voor de hele regio, met als beloning veel faciliteiten en subsidies van de Rijksoverheid. Dit laatste is helaas niet gelukt.

Het begin

Maarssenbroek is omstreeks het jaar 1000 in ontginning genomen vanaf de Maarssenbroeksedijk. Het gebied bleef ruim 1000 jaar hetzelfde. In de negentiende eeuw kwam hier echter verandering in. Het gebied werd afgesneden van het dorp Maarssen door de aanleg van de spoorweg en van het Merwedekanaal. Later werd ook nog eens de A2 aangelegd, waardoor Maarssenbroek werd ingesloten tussen de A2 en het kanaal. Vanaf 1963 begon de gemeente land van boeren op te kopen. Dit gebeurde onder leiding van burgemeester De Ruiter, die dus eigenlijk het voorwerk deed voor de bouw van Maarssenbroek als woonwijk. De feitelijke ‘bouwburgemeester’ werd uiteindelijk burgemeester Waverijn, naar wie de Verbindingsweg in 2014 is vernoemd.

Foute partner

Voordat Waverijn (vanaf 1967) echter aan de slag kon, had De Ruiter nog een onverwachte tegenslag. Voor de neus van de gemeente had de Amsterdamse accountant K.E. van Charante namens de Exploitatiemaatschappij Groot Nederland 143 hectare grond weggekocht. Hij had plannen om samen met de gemeente maar liefst 15.000 huizen te bouwen, goed voor de huisvesting van 60.000 inwoners. Van Charante bleek echter in de Tweede Wereldoorlog ‘fout’ te zijn geweest en betrokken bij het wegsluizen van gestolen geld en diamanten naar Zwitserland. De gemeente wist niet hoe snel ze haar handen van Van Charante moest aftrekken. Nieuwe partner werd Lisman-Lisman N.V. die de grond van Groot Nederland had overgenomen.

Van plannen naar bouwen

Zoiets groots als Maarssenbroek was voor de gemeente onmogelijk om alleen te doen. De Combinatie Stede Ontwikkeling werd opgericht en de architectencombinatie De Jong, Van Olphen en Bax ontwierp het plan voor Maarssenbroek. Het zou een compleet zelfstandige wijk worden met eigen winkels, gezondheidscentra, scholen, sportfaciliteiten en zelfs twee kerken. Het bouwtempo zat er goed in. Op 21 december 1973 werd de eerste woning in Bloemstede opgeleverd. In september 1976 was men al aan de 2000e woning toe en in 1980 waren er al 5000 woningen opgeleverd. Men was toen pas tot de K van Kamelenspoor gekomen; de wijken werden in alfabetische volgorde gebouwd.  Vernieuwend was de scheiding van langzaam en snelverkeer. De tunnels en fly-overs zorgden voor vrij en veilig fiets- en voetgangersverkeer. Ook kreeg men een eigen winkelcentrum Bisonspoor. De grens is echter nog niet bereikt. Maarssenbroek blijft zich ontwikkelen. De eigenaar van Bisonspoor, Wintertrust, heeft plannen om vlakbij het station een aantal megatorens van zeventig meter hoogte te bouwen.