De piassen

Schuttersverenigingen in de Hof

Tijd van wereldoorlogen

Op de laatste zaterdag in september trekt er een bonte stoet langs de buitenhuizen van Diepenheim. Het uitrukken van de Schutterij is een vaste traditie tijdens het jaarlijkse Schuttersfeest. Twee ongehuwde mannen hebben de rol van pias. Met een zwart gemaakt gezicht vliegen ze de ongehuwde meisjes om de hals, die vervolgens met zwarte vegen op de wangen te herkennen zijn. Vroeger hadden de piassen nog twee potdeksels bij zich waarmee lawaai werd gemaakt. De meisjes hadden zodoende de kans om zich uit de voeten te maken. IJdele hoop meestal, de piassen volgden ze tot in de huizen.

Oorsprong

Ongetwijfeld zal de Diepenheimse Schutterij zijn oorsprong vinden in de verdediging van de versterkte huizen ("schutten" in de betekenis van verdedigen). Voor deze "vrijwilligers" werd eens per jaar een Schuttersfeest gehouden, waarbij er werd gestreden om de prijs voor de beste schutter.
Door de eeuwen heen verloor de schutterij zijn militaire functie. Wat bleef, waren de gezelschappen met een folkloristisch tintje: van gewapende verdedigingsgroep werden het verenigingen met een ceremonieel karakter, veelal onderdeel van het plaatselijk kermisvermaak. Jarenlang bleven deze tradities ook in Diepenheim voortbestaan, totdat in 1917 café Hartgerink, toen de thuisbasis van de Schutterij, volledig in de as werd gelegd. En daarmee verbrandden ook alle uniformen en attributen, zodat de Schutterij niet meer kon uitrukken en er geen Schuttersfeest kon worden gehouden.

Allegorische optocht

Op initiatief van enkele inwoners werd in 1923 de Schutterij heropgericht. Zelfs de brand van café Oudelaar in 1969, waarbij de Schutterij andermaal haar kostuums en attributen kwijt raakte, heeft de vereniging niet uit het veld gelagen. In de jaren die daarop volgden hebben de leden tientallen kostuums gemaakt in de stijl van rond 1500. De allegorische optocht gaat traditiegetrouw langs de buitenhuizen in Diepenheim. Vergeleken met nu was de optocht vroeger een onsamenhangend geheel. De lange tocht liep door drankgebruik wel eens uit de hand. Na de Tweede Wereldoorlog kwam er een vaste route die begon bij kasteel Nijenhuis en via een stop bij het gemeentehuis, Huis te Diepenheim en Warmelo eindigde op het feestterrein. Al meer dan 100 jaar is de Harmonie de muzikale begeleider bij het uitrukken van de Schutterij. Bij elk van de huizen is de toegangspoort gesloten en na het spelen van: "In naam van Oranje doe open de poort", openen de poortwachters de toegangspoort en wordt de Schutterij ontvangen door de bewoners van het huis. Er zijn acht vlaggendragers. De optocht begint met links vooraan de Schutterijvlag en rechts vooraan de zwart-witte vlag van het Nijenhuis. Daarachter de rood-witte vlag van Huis te Diepenheim en de blauw-grijze van Warmelo. Na elk bezoek aan een kasteel wisselt de vlag rechts vooraan met de vlag van het te bezoeken kasteel. Verder zijn er de geel-blauwe vlag van Diepenheim, de Nederlandse vlag, de Overijsselse vlag en de vlag met het Twentse Ros.

Vogelschieten en vendelzwaaien

Ook Delden kent een Schuttersvereniging met een jaarlijks Schuttersfeest. De oorsprong van deze vereniging heeft alles te maken met de schietsport. Vóór de Tweede Wereldoorlog hield de Deldense politie schietoefeningen op een aantal glooiende weilanden. Er werden ook schietwedstrijden gehouden door een aantal liefhebbers van de schietsport. Na een succesvolle vogelschietwedstrijd tijdens Koninginnedag in 1945 besloten enkele heren tot het oprichten van de Deldense Schuttersvereniging. Met het voorstel om tevens het vendelzwaaien te introduceren werd eensgezind ingestemd. Sinds die tijd is het een niet weg te denken ritueel tijdens het Schuttersfeest. In binnen- en buitenland werden inmiddels demonstraties vendelzwaaien verzorgd en meerdere keren brachten ze een verjaardagshulde aan onze koningin.
De vereniging heeft als doelstelling het beoefenen en bevorderen van de folkloristische schietsport, in de vorm van vogelschieten, alsmede het beoefenen van het vendelzwaaien. Zij doet dit door het organiseren van schietavonden voor de leden en het jaarlijkse Schuttersfeest, dat wordt gehouden in het eerste weekend in september. De vereniging bestaat uit geüniformeerde actieve leden en leden zonder uniform.
Ter gelegenheid van het 60-jarig jubileum organiseerde de vereniging de Kringdag, waar 19 schuttersverenigingen met meer dan 800 geüniformeerde schutters te gast waren. Alle verenigingen marcheerden door Delden naar het evenemententerrein, waar de deelnemers onderling hebben gestreden in onder meer schietwedstrijden, muziek- en majorettewedstrijden en vendelzwaaien.