Op de laatste zaterdag in september trekt er een bonte stoet langs de buitenhuizen van Diepenheim. Het uitrukken van de Schutterij is een vaste traditie tijdens het jaarlijkse Schuttersfeest. Twee ongehuwde mannen hebben de rol van pias. Met een zwart gemaakt gezicht vliegen ze de ongehuwde meisjes om de hals, die vervolgens met zwarte vegen op de wangen te herkennen zijn. Vroeger hadden de piassen nog twee potdeksels bij zich waarmee lawaai werd gemaakt. De meisjes hadden zodoende de kans om zich uit de voeten te maken. IJdele hoop meestal, de piassen volgden ze tot in de huizen.
Oorsprong
Ongetwijfeld zal de Diepenheimse Schutterij zijn oorsprong
vinden in de verdediging van de versterkte huizen ("schutten" in de
betekenis van verdedigen). Voor deze "vrijwilligers" werd eens per
jaar een Schuttersfeest gehouden, waarbij er werd gestreden om de
prijs voor de beste schutter.
Door de eeuwen heen verloor de schutterij zijn militaire functie.
Wat bleef, waren de gezelschappen met een folkloristisch tintje:
van gewapende verdedigingsgroep werden het verenigingen met een
ceremonieel karakter, veelal onderdeel van het plaatselijk
kermisvermaak. Jarenlang bleven deze tradities ook in Diepenheim
voortbestaan, totdat in 1917 café Hartgerink, toen de thuisbasis
van de Schutterij, volledig in de as werd gelegd. En daarmee
verbrandden ook alle uniformen en attributen, zodat de Schutterij
niet meer kon uitrukken en er geen Schuttersfeest kon worden
gehouden.
Allegorische optocht
Op initiatief van enkele inwoners werd in 1923 de Schutterij heropgericht. Zelfs de brand van café Oudelaar in 1969, waarbij de Schutterij andermaal haar kostuums en attributen kwijt raakte, heeft de vereniging niet uit het veld gelagen. In de jaren die daarop volgden hebben de leden tientallen kostuums gemaakt in de stijl van rond 1500. De allegorische optocht gaat traditiegetrouw langs de buitenhuizen in Diepenheim. Vergeleken met nu was de optocht vroeger een onsamenhangend geheel. De lange tocht liep door drankgebruik wel eens uit de hand. Na de Tweede Wereldoorlog kwam er een vaste route die begon bij kasteel Nijenhuis en via een stop bij het gemeentehuis, Huis te Diepenheim en Warmelo eindigde op het feestterrein. Al meer dan 100 jaar is de Harmonie de muzikale begeleider bij het uitrukken van de Schutterij. Bij elk van de huizen is de toegangspoort gesloten en na het spelen van: "In naam van Oranje doe open de poort", openen de poortwachters de toegangspoort en wordt de Schutterij ontvangen door de bewoners van het huis. Er zijn acht vlaggendragers. De optocht begint met links vooraan de Schutterijvlag en rechts vooraan de zwart-witte vlag van het Nijenhuis. Daarachter de rood-witte vlag van Huis te Diepenheim en de blauw-grijze van Warmelo. Na elk bezoek aan een kasteel wisselt de vlag rechts vooraan met de vlag van het te bezoeken kasteel. Verder zijn er de geel-blauwe vlag van Diepenheim, de Nederlandse vlag, de Overijsselse vlag en de vlag met het Twentse Ros.
Vogelschieten en vendelzwaaien
Ook Delden kent een Schuttersvereniging met een jaarlijks
Schuttersfeest. De oorsprong van deze vereniging heeft alles te
maken met de schietsport. Vóór de Tweede Wereldoorlog hield de
Deldense politie schietoefeningen op een aantal glooiende
weilanden. Er werden ook schietwedstrijden gehouden door een aantal
liefhebbers van de schietsport. Na een succesvolle
vogelschietwedstrijd tijdens Koninginnedag in 1945 besloten enkele
heren tot het oprichten van de Deldense Schuttersvereniging. Met
het voorstel om tevens het vendelzwaaien te introduceren werd
eensgezind ingestemd. Sinds die tijd is het een niet weg te denken
ritueel tijdens het Schuttersfeest. In binnen- en buitenland werden
inmiddels demonstraties vendelzwaaien verzorgd en meerdere keren
brachten ze een verjaardagshulde aan onze koningin.
De vereniging heeft als doelstelling het beoefenen en bevorderen
van de folkloristische schietsport, in de vorm van vogelschieten,
alsmede het beoefenen van het vendelzwaaien. Zij doet dit door het
organiseren van schietavonden voor de leden en het jaarlijkse
Schuttersfeest, dat wordt gehouden in het eerste weekend in
september. De vereniging bestaat uit geüniformeerde actieve leden
en leden zonder uniform.
Ter gelegenheid van het 60-jarig jubileum organiseerde de
vereniging de Kringdag, waar 19 schuttersverenigingen met meer dan
800 geüniformeerde schutters te gast waren. Alle verenigingen
marcheerden door Delden naar het evenemententerrein, waar de
deelnemers onderling hebben gestreden in onder meer
schietwedstrijden, muziek- en majorettewedstrijden en
vendelzwaaien.
