Dordtse bedrijvigheid

Sinds 1708 (en eerder) werken we ons de...

Heeft u wel eens brood gehaald bij bakkerij Van Herk in de Riouwstraat? Dan bevond u zich in een bakkersbedrijf dat al ruim driehonderd jaar bestaat en zich daarmee het oudste bedrijf van Dordrecht mag noemen.

1708 Bakker Van Herk
De aan de Riouwstraat gevestigde bakkerij Van Herk vierde in 2018 haar tachtigjarige bedrijfsjubileum. Maarre… eigenlijk bestaat zij dus al vanaf 1708. Grootvader Van Herk kocht in 1931 een bakkerij op het Blauwpoortsplein. Hij besloot daar in 1938 te vertrekken en zette zijn ambacht voort in de Riouwstraat, een jonge wijk met veel gezinnen. Dus ja, tachtig jaar bakker Van Herk in de Riouwstraat, dat klopte in 2018. Maar de bakkerij zelf is toch écht in 1708 op het Blauwpoortsplein gestart.


1836 Koninklijke Van Twist

In 1836 begon Willem van Twist een stalhouderij in Dordrecht. Rijtuigen met paarden en sledewagens vervoerden personen en inboedels. Met de komst van de auto zette Van Twist in 1906 een automobielbedrijf op, later gevolgd door zwaar transport en kraanverhuur. In 1970 werd door Van Twist met Europa`s grootste mobiele kraan het bovenste stuk op de Euromast in Rotterdam geplaatst. Van Twist richt zich vandaag de dag op energiesystemen.

1839 A. Mak Kunst- en Antiekveilingen
In februari 1839 startte Simon Mak van Waay, kunstschilder en lid van Teekengenootschap Pictura, een veilinghuis aan de Visstraat op dezelfde locatie waar het bedrijf nog tot voor kort veilingen organiseerde. De traditionele veilingen zijn gestopt, maar het bedrijf is nog actief met verkoopbemiddeling en taxaties.

1847 Koninklijke fabrieken Penn & Bauduin
Wel eens op de tekst van putdeksels gelet? Vaak een product van 'Pènnemeduin', zoals Dordtenaren het bedrijf noemden. Naast putdeksels maakte het bedrijf ijzeren vuurtorens en bruggen, zoals de Moerdijkbrug en de brug Papendrecht. In 1847 werd de ijzergieterij vanuit de Visstraat naar de ’s Gravendeelsedijk verplaatst, waar het bedrijf tot 1978 actief was. Het werd overgenomen door Grootint, waarna Dordtenaren niet gek opkeken wanneer er zo nu en dan een booreiland voorbij voer.

1871 Lips Sloten en Brandkasten
Bij geen enkele zichzelf respecterende bank ontbreekt een kluis van Lips. En wie heeft er geen Lipssleutel in zijn broekzak? Het bedrijf werd in 1871 in Dordrecht opgericht als smederij en werd wereldwijd bekend. In 2006 verhuisde het naar Diemen.

1893 Aannemersbedrijf Pullen
Pater familias Anthonie Pullen ging al in 1927 als zelfstandig ondernemer met zijn bakfiets bij mensen langs om te helpen met verbouwingen, dus het bedrijf loopt zich warm voor de viering van haar honderdjarig bestaan. Daarmee doen ze zichzelf een kleine veertig jaar tekort, want in 1927 nam Anthonie het sinds 1893 op de Sint Jorisweg gevestigde timmerbedrijf van zijn werkgever De Vries over. Gewoon vieren in 2027, toen kwam het immers in de familie. Het bedrijf bestaat anno 2023 echter 130 jaar. Mooi toch?

1904 Victoria
De Belgische koekjesfabriek Victoria zag door verhoogde importtarieven de export van haar overheerlijke koekjes dalen en verzon een list: een fabriek in Dordrecht. Dan hoefde er immers niets te worden geïmporteerd! De aan de Hoge Bakstraat gevestigde fabriek zorgde voor flinke werkgelegenheid, vooral voor vrouwen en meisjes. De economische crisis in de jaren 70 maakte een einde aan de heerlijke geuren die altijd rond dit bedrijf hingen.

Toch maar gestopt…
Frans Schellenbach zou het geweldig hebben gevonden om in 2035 het tweehonderdjarig jubileum van zijn verfwinkel in de Korte Breestraat te vieren. Maar hij had geen opvolger, dus draaide hij in 2019 de deur van zijn winkel dicht.
Twee jaar eerder deed Brandstoffenhandel Van Andel aan de Spuiweg hetzelfde: na 159 jaar vonden ze het welletjes. Ook de broers Van Eijnsbergen verkochten in 2019 hun laatste fiets; de eerste werd al in 1865 door hun overgrootvader verkocht.

We doen met dit veel te korte overzicht veel oude Dordtse bedrijven tekort, maar hopen toch een tipje van de sluier over de van oudsher aanwezige typisch Dordtse bedrijvigheid te hebben opgelicht.