In de middeleeuwen trekken steeds meer mensen naar de stad. Er wordt daar volop handelgedreven en met mooie gebouwen en grote kerken laten ze zien dat de zaken goed gaan. Zo wordt rond 1520 in Utrecht de Dom opgeleverd: een kerktoren van wel 112 meter hoog, die triomfantelijk boven alles in de omgeving uitstak.
Toren van 120 meter hoog
Zo’n indrukwekkend hoge kerktoren, dat willen de Leeuwarders ook wel. De stad is in 1504 de hoofdstad van Friesland geworden. Een mooie, grote kerk moet dat benadrukken. Op de oude terp de Oldehove staat al honderden jaren lang een kerk: de Sint Vituskerk. Deze is alleen oud, krakkemikkig en veel te klein geworden voor de vele inwoners van Leeuwarden. De beroemde Duitse bouwmeester Jacob van Aaken krijgt daarom in 1529 de opdracht om een nieuwe kerktoren te bouwen: de Oldehove. Die moet 120 meter hoog worden. Voor zijn taak kreeg hij acht stuivers per dag: voor die tijd een behoorlijk bedrag.
Weggezakt
Jacob van Aaken heeft al vaker grote kerken gebouwd, maar de Oldehove blijkt toch een te grote uitdaging. Al na 10 meter bouwen gaat het mis: de toren zakt weg. De ondergrond blijkt niet stevig en bovendien wordt het zwaarste deel van de toren precies gebouwd op de schuine rand van de voormalige terp. De bouwmeester geeft niet op en probeert bovenop loodrecht verder te metselen. De Oldehove wordt zo niet alleen scheef, maar ook krom. Na drie jaar sterft Jacob van Aaken van ellende aan ‘chagrin’. Zijn opvolger moet na 39 meter de bouw opgeven omdat de toren nóg verder verzakt.
Schever dan de Toren van Pisa
Het plan is mislukt. De grote kerk die naast de toren moest worden gebouwd, is er nooit gekomen. De oude Sint Vituskerk is daarna ook gesloopt. De Oldehove staat daarom al eeuwen eenzaam op het Oldehoofsterkerkhof. En of-ie echt mislukt is? De Oldehove is inmiddels wel hét symbool van Leeuwarden geworden. Elk jaar beklimmen tienduizenden mensen de toren, die zelfs schever is dan de wereldberoemde Toren van Pisa. Niet voor niets dat veel Leeuwarders trots zeggen: Ik bin troud met ‘e Oldehove.
De Canon van Leeuwarden is een initiatief van het Historisch Centrum Leeuwarden
