De sprong naar Zuid
Tijdens haar eerste weken in Rotterdam, schrok Riek Bakker van de stad: ‘Je kon er een kanon afschieten, het was een puinhoop’, zei ze. ‘Iedereen was bezig met geldpotjes en woningen, maar niemand dacht aan parken, cultuur of winkels.’ Bakker had een geheel eigen stijl van werken. Met haar ideeën zocht ze wijkbewoners op en vroeg wat zij ervan vonden. Als die instemden, stapte ze onverschrokken af op de hoogste bestuurders. Ze kreeg voor elkaar wat niemand eerder lukte: één plan voor een heel gebied, in plaats van allerlei losse plannen voor hetzelfde stukje stad. Zo ontstond onder meer de Beurstraverse, beter bekend als de Koopgoot. Maar bovenal: aan de hand van Bakker sprong Rotterdam met de Erasmusbrug na ruim honderd jaar opnieuw over de Maas. Deze tweede ‘sprong naar Zuid’ gaf de stad een compleet nieuwe uitstraling.
Overtuigingskracht
Vanaf 1976 had Bakker samen met Ank Bleeker in Amsterdam een succesvol bureau voor tuin- en landschapsarchitectuur. Daar leerde ze hoe ze opdrachtgevers enthousiast kon maken. Vers in Rotterdam nam Bakker een maand de tijd voor gesprekken met haar ambtenaren. Ze vroeg wat er beter kon in de stad. Aan leden van de gemeenteraad presenteerde ze een diashow, waarin ze foto’s van schitterende gebouwen en boulevards van over de hele wereld razendsnel voorbij liet flitsten. Zo wilde ze hen op een nieuwe manier laten kijken naar hun eigen stad.
De brug
Eind jaren 80 van de vorige eeuw zat geen enkele Rotterdammer te wachten op een nieuwe brug tussen Noord en Zuid, maar Bakker vond hem nodig. Ze bedacht een truc: ze liet 2 bruggen ontwerpen en vroeg Rotterdammers welke ze het beste vonden. Zo sloeg Bakker de vraag over óf er wel een brug moest komen. En ineens was iedereen vóór de Erasmusbrug van Ben van Berkel, ook al was hij 14 miljoen duurder dan het andere ontwerp. ‘Maar’, zei het PvdA-raadslid Janse ‘dat is minder belangrijk, want voor mooie dingen hebben de Rotterdammers centen over’. En de meerderheid was het met hem eens.
Stedendokter
Bakker kreeg de koosnaam ‘stedendokter’. Dat was ook vanwege haar ontwerp voor Utrechtse Vinex-wijk Leidsche Rijn en het A4-Dakpark bij Schiedam. Duurzaamheid staat bij Bakker inmiddels hoog op de agenda: hoe bouw je energiezuinige woningen, terwijl ook de landbouw verduurzaamt en de natuur herstelt? Hierover geeft ze in het hele land lezingen, op zoek naar draagvlak voor haar plannen, bij de overheid én de bevolking.
Bakker ontving talloze architectuurprijzen. In 2022 verscheen haar autobiografie De ruimte van Riek – Bouwend aan Nederland.
