Romeinse tijd

Aan de grens van het Romeinse Rijk

In het begin van onze jaartelling hebben de Romeinen een groot rijk in West-Europa en rond de Middellandse Zee gevormd. Ze brengen veel nieuwe zaken mee zoals het schrift, het geld, glas, de draaischijf om aardewerk te maken, oesters en... kippen. Ook Vlaardingen ligt binnen het Romeinse rijk. Met het schrift breekt hier de tijd van de geschreven geschiedenis aan.

Het Romeinse Rijk
De stadstaat Rome breidt zich vanaf de zesde eeuw v.Chr. uit tot een van de grootste rijken in West-Europa en rond de Middellandse Zee. Onder keizer Trajanus (53-117) bereikt het zijn grootste omvang. Om legers snel te kunnen verplaatsen worden verharde wegen aangelegd. In het noorden is de Rijn de grens (de limes), die wordt gecontroleerd door middel van garnizoenen en wachtposten die op gelijkmatige afstand worden gesticht. In onze omgeving waren militaire posten of garnizoenen in Katwijk, Valkenburg, Leiden en Den Haag. Om transport over zee te vermijden is achter de duinen, tussen de mondingen van de Maas en de (Oude) Rijn, het kanaal van Corbulo aangelegd. Bij Voorburg stichten de Romeinen een stad: Forum Hadriani.

Om het grote Romeinse leger te kunnen voeden, moeten de boeren veel meer graan zijn gaan verbouwen. Veel mannen uit onze streken moeten het Romeinse leger in en worden ver buiten het gebied gelegerd.
De Romeinen brengen van alles mee: het schrift, munten, kippen en oesters, fraai gedraaid Romeins aardewerk (terra sigillata) en glas. Ook in het bestuur, de rechtspraak en de architectuur verandert er veel, met name in de Romeinse plaatsen. In Vlaardingen merkt men er niet veel van.
Het Romeinse Rijk wordt onderverdeeld in provincies en lagere bestuurseenheden. Vlaardingen ligt in de Civitas Cananefatum.

Vlaardingen
In de Romeinse tijd dammen de Vlaardingse boeren de kreken in en leggen er sluisjes aan. Bij Hoogstad zijn hiervan vondsten gedaan. Vermoedelijk ligt de Romeinse plaats Flenio, die op een antieke Romeinse kaart staat, wel in Vlaardingen. De bewoners zullen contacten hebben gehad met de Romeinen in Forum Hadriani en veteranen keerden terug naar hun geboortegrond, zo ook in Vlaardingen. Ze brachten ook hun persoonlijke Romeinse spullen, opgedane Romeinse kennis en nieuwe gewoontes mee.

Ook in Vlaardingen laten de Romeinen hun sporen achter. Er zijn scherven terra sigillata van rood of roodbruin glad aardewerk gevonden dat gemaakt is met een draaischijf. Dit aardewerk is geïmporteerd en dus niet hier gemaakt. Om hun kleding te bevestigen, gebruikten de Romeinen een mantelspeld (fibula). Deze waren er in vele soorten, zo blijkt uit de vondsten. Wie rijk was kocht een fraaie speld, anderen gebruikten een eenvoudiger exemplaar.
Verder troffen archeologen een Romeinse munt en een leren, bespijkerde zool van een Romeinse schoen aan in de Vlaardingse bodem. Bijzonder is de vondst van een luizenkam met daarin de oudste luizen van Europa. Het oudste Romeinse voorwerp dat in Vlaardingen is gevonden is een gem (een steen in een ring) uit het begin van de eerste eeuw, vermoedelijk van een veteraan.
Archeologen vinden ook het alleroudste haringskeletje en een boemerang uit de eerste eeuwen van onze jaartelling.

De Romeinen hebben een grote invloed gehad op de ontwikkeling van West-Europa, ook in ons gebied. Veel kennis gaat na het vertrek van de Romeinen weer verloren in onze streken. In het huidige dagelijks leven zien we dan ook niet veel terug van de Romeinse aanwezigheid in onze streken, maar we hebben nog steeds kippen en eten oesters. En veel zaken, zoals de beginselen van de rechtspraak, steenbouw, wegenaanleg, munteconomie, etc. zijn naderhand alsnog weer onze streken geïntroduceerd.