De Stijl

Moderne kunst

In de negentiende en twintigste eeuw waren er diverse belangrijke kunststromingen, die ook in Eemland vertegenwoordigers hadden. Zo is een van de voormannen van de stroming De Stijl, Piet Mondriaan, in 1872 in Amersfoort geboren. Hij is er nooit als kunstenaar werkzaam geweest, want zijn ouders verhuisden naar Winterswijk toen Piet acht jaar oud was. In Amersfoort bevindt zich wel het Mondriaanhuis, waar veel over hem te zien is en replica's van zijn werk getoond worden. Het is gevestigd in het geboortehuis van Piet Mondriaan.

In Eemland waren enkele regionaal bekende twintigste-eeuwse kunstenaars actief. Toen Mondriaan verhuisde, was in de literatuur de stroming der Tachtigers populair. Een belangrijke vertegenwoordiger van die stroming was Jac. van Looy. Deze verruilde het bohémienbestaan in Amsterdam in 1894 voor een rustiger leven in Soest. Een jaar daarvoor had de beruchte criticus en letterkundige Lodewijk van Deyssel zich ook al in deze omgeving, in Baarn, gevestigd.

Eemland trok meer kunstenaars. In de omgeving van Baarn en Soest vestigden zich diverse schilders. Een van hen was de Duitse expressionistische schilderes Else Lohmann, die hier in 1934 kwam wonen. Ze maakte deel uit van een groepje kunstenaars. Een bekende na-oorlogse Nederlandse kunstenaar is Armando (geboren in Amsterdam, 1929). Hij groeide tijdens de Tweede Wereldoorlog op in de buurt van Kamp Amersfoort. Dit maakte diepe indruk op hem. Zijn werk heeft als basis zijn persoonlijke ervaring van de Tweede Wereldoorlog in Amersfoort. Hij is onder andere de maker van de Ladder, het beroemde beeld nabij het kamp. Naast beeldend kunstenaar is hij schrijver, film- en documentairemaker en violist.

Zo zijn er nog meer Eemlandse kunstenaars te noemen, zoals de schilders Engelbert L' Hoëst en Johan Traarbach, die lang in de omgeving van Amersfoort hebben gewoond, en de Eemnessers Willem Noordijk en Piet Klaasse.