Marga Klompé

Państwo opiekuńcze

W 1967 roku ma szansę zostać pierwszą kobietą na stanowisku premiera Holandii, ale jej zdaniem kraj ten nie jest jeszcze gotowy. Marga Klompé jest jedną z kluczowych architektów holenderskiego państwa opiekuńczego. Można jej przypisać ogólną ustawę o pomocy społecznej z 1965 r., gwarantującą wszystkim mieszkańcom Holandii środki do życia.

Pierwsza kobieta minister
Marga Klompé urodziła się w Arnhem, w rodzinie rzymskokatolickiej, która jest raczej słabo rozwinięta. Ze względu na swoje uzdolnienia jest jedynym z pięciorga dzieci, które mogą kontynuować naukę; zdobywa doktorat z matematyki i fizyki. W czasie II wojny światowej jest aktywna jako kurier ruchu oporu. Kiedy w 1944 r. Arnhem zostaje zaatakowany, koordynuje udzielanie opieki medycznej i pomocy żywnościowej wielu uchodźcom cywilnym. Jest również zaangażowana w ewakuację miasta. Po jego wyzwoleniu pomaga w postawieniu na nogi życia publicznego.

Bezpośrednio po wojnie angażuje się w politykę. Denerwuje ją to, że jej partia, Katolicka Partia Ludowa (KVP), nie ma w parlamencie żadnych kobiet. W 1948 roku zostaje wybrana do Izby Reprezentantów, a w 1952 roku zostaje pierwszą posłanką do Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, poprzednika Unii Europejskiej. W 1956 r. zostaje pierwszą w historii Holandii kobietą ministrem gabinetu. Jest odpowiedzialna za teczkę pracy społecznej w Gabinecie Dres IV.

Państwo opiekuńcze
W kolejnych Gabinetach Drzew (1948-1958) uchwalanych jest kilka ważnych ustaw. Każda osoba powyżej 65 roku życia otrzymuje emeryturę. Posłanka Corry Tendeloo odgrywa kluczową rolę w zniesieniu przepisu o niekompetencji prawnej, co oznacza, że od tej pory mężatki nie wymagają zgody mężów na podejmowanie decyzji w sprawach pieniężnych, pracy i rodzicielstwa. W Holandii wiele rozszerzeń państwa opiekuńczego jest uzasadnionych dopiero w latach 60. ubiegłego wieku - czyli później niż w większości innych krajów Europy Zachodniej - kiedy to dobrobyt rośnie, a rząd ma więcej pieniędzy do wydania.

Klompé jest jedną z głównych sił napędowych tego rozwoju. Wielu holenderskich seniorów żyje w "domach wypoczynkowych", w złych warunkach. Klompé inicjuje ustawę określającą surowe przepisy dotyczące takich domów. Ponadto, w 1965 r. wprowadza ustawę o ogólnej pomocy społecznej (ABW). Do tego czasu obywatele, którzy nie są w stanie zapewnić sobie odpowiedniego utrzymania, są wspomagani przez organizacje pomocy społecznej lub przez członków rodziny. Zdaniem Klompé rząd musi interweniować, jeśli udzielana pomoc jest niewystarczająca. Ustawa o pomocy społecznej przewiduje dodatkowe świadczenia rządowe. Zgodnie z ustawą zabezpieczenie społeczne staje się prawem, a nie pomocą charytatywną. W ten sposób samodzielne życie staje się łatwiejsze dla mieszkańców Holandii, którzy są mniej zamożni.

Ostatnie lata
Kiedy w 1967 roku ma powstać nowy gabinet, Klompé jest przedstawiana przez swoją partię jako potencjalny nowy premier. Ona z szacunkiem odmawia. Jej zdaniem, kraj "jeszcze nie dojrzał" do roli kobiety premiera. W latach 1967-1971, w gabinecie De Jonga, ponownie pełniła funkcję ministra. W tych rewolucyjnych czasach ma uszy współczujące dla działaczy, którzy dążą do szybkich zmian w społeczeństwie. W 1971 r. Marga Klompé jest pierwszą kobietą, która została mianowana ministrem stanu: honorowy tytuł nadany przez głowę państwa byłym politykom za wyjątkowe zasługi w dziedzinie rządowej. W ten sposób kończy swoją karierę polityczną, aby w pełni poświęcić się Kościołowi rzymskokatolickiemu. Mimo ciężkiej choroby, na którą cierpi od lat 80., kontynuuje pracę w miarę możliwości aż do śmierci w 1986 r., kiedy to jej stan zdrowia na to pozwala.

Dziedzictwo
Podstawy państwa opiekuńczego, współtworzonego przez Margę Klompé, nadal stanowią podstawę holenderskiego systemu zabezpieczenia społecznego. Podobnie jak inne kraje zachodnioeuropejskie, w latach 80. ubiegłego wieku Holandia zaczyna ograniczać świadczenia socjalne. Ostatecznie ustawa o ogólnej pomocy społecznej zostaje zastąpiona. Obecnie rząd żąda od obywateli aktywnego uczestnictwa w zatrudnieniu lub edukacji, aby mogli oni korzystać ze świadczeń. W ten sposób państwo opiekuńcze nadal się przemieszcza.

 

Ten tekst został przetłumaczony automatycznie.