Verdieping

St. Anna Broederschap

Het eerste diaconaal orgaan van de kerk is het St. Anna Broederschap.

Van een stichtingsoorkonde is helaas geen spoor te vinden. Zij dateert in ieder geval van voor 1450, gezien één van de zes fundatiebrieven uit de jaren 1443, 1450, 1509, 1530 en 1552.

De fundatiebrief van 18 juni 1509 is de eerste brief die duidelijk is gericht aan de St. Anna Broederschap; deze betreft een testamentaire beschikking van Gerrit Hendricksz. De Cruijff. Daarin stellen hij en zijn vrouw Mechteld dat uit de pachtopbrengst van een deel van hun land aan de Ekris (ca 10 hectare) ieder jaar 1 'corante Rijnsche gulden' ter beschikking komt aan de Broederschap. Nadere voorwaarden zijn: na hun overlijden wordt iedere 14 dagen een mis opgedragen voor de zielen van Gerrit en zijn vrouw in de kapel van St. Anna in de kerk van Woudenberg. Als er geen mis wordt opgedragen dan moet voor het geld schoon brood worden gekocht en aan de armen worden uitgedeeld 'om Godt's wille'.

Naamgeving

De naamgeving is ontleend aan St. Anna, de moeder van Maria, in navolging van apocriefe Proto-evangelie van de apostel Jakobus. In de kerk van Woudenberg van voor de Reformatie bevond het altaar, gewijd aan St. Anna, zich aan de noordzijde.

Doel

Het doel van de broederschap was het lezen van zielmissen voor gestorven leden en het uitdelen van voedsel of verstrekken van maaltijden aan armen. De fondsen daarvoor kwamen uit schenkingen van zowel geld als land (onder andere zeven morgen grond die in 1450 door Catharina van Montfoort werden geschonken en later verkocht aan de Gemeente Woudenberg voor de uitbreiding van de Algemene Begraafplaats) en de opbrengsten daarvan.

Bestuursleden (procuratoren) worden sinds jaar en dag benoemd voor het leven zolang zij lichamelijk en geestelijk daartoe in staat zijn.

Reformatie

Met de Reformatie viel natuurlijk het gedeelte van de doelstelling weg dat op de Rooms-Katholieke leer stoelde. De organisatie bleef echter bestaan en richtte zich vanaf dat moment op liefdadigheid.

Anno nu blijkt de St. Anna Broederschap nog vaak een onmisbare schakel. Hoewel zij heden ten dage geen land meer in beheer heeft wordt uit de rente van beschikbare gelden vaak ondersteuning gegeven en leningen verstrekt aan plaatselijke kerken, bejaardenzorg, sociale en culturele instellingen. Tevens zet zij zich in voor minder bedeelden van Woudenberg in overleg met verschillende diaconieën en de betreffende dienst van de burgerlijke gemeente Woudenberg in navolging van een eeuwenlang beleid.