Pyramide van Austerlitz

Een levend monument

Op 10 september 1804 begonnen de soldaten met de bouw van de 36 meter hoge piramide. Daar bovenop kwam nog een houten obelisk(bouwkunst) van 16 meter. Ook Marmont zelf werkte mee. Na een maand slepen met zandzakken was de piramide klaar. De piramide maakte grote indruk op de mensen, omdat je heel ver kon kijken als je er bovenop stond. Toen het winter werd, werd het rustig in Kamp Zeist. Marmont en de meeste soldaten waren uit het kamp vertrokken. Alleen de handelaren bleven achter waardoor het dorp bleef bestaan.

Geef toestemming voor cookies om externe inhoud weer te geven. Cookie-instellingen wijzigen

De Franse Revolutie

In 1789 vond in Frankrijk de Franse Revolutie plaats: burgers vochten tegen de oneerlijke macht van de adel en de kerk. De idealen van deze Franse Burgers waren Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap en dus meer macht voor het gewone volk. Deze revolutie zou een grote invloed hebben op Nederland. Nederland was in die tijd een Republiek waar stadhouder Willem V de baas was. Ook hier was een grote groep burgers ontevreden over de manier waarop Willem V reageerde. Deze ontevreden burgers, die zich onder de naam patriotten groepeerden, werden in eerste instantie verslagen door de stadhouder waarna ze bijna allemaal naar Frankrijk vluchtten. Toen daar de Franse Revolutie was uitgebroken wilden de patriotten samen met Franse soldaten de idealen van de revolutie in ons land verspreiden.

Napoleon Bonaparte

Met behulp van een Frans leger onder leiding van generaal Pichegru versloegen de burgers de stadhouder. Willem V vluchtte daarop naar Engeland. De periode die hierop volgde noemen we de Franse Tijd. Want in ons land waren vanaf toen de Fransen de baas.

In Frankrijk kwam ondertussen Napoleon Bonaparte aan de macht. Hij was een groot militair en zette de Franse regering aan de kant. Frankrijk was in oorlog met Engeland en om zijn veroverde gebieden, waaronder Nederland, te beschermen, stuurde Napoleon de Franse generaal Marmont hierheen. Marmont moest met 18.000 soldaten een leger opbouwen om het land te verdedigen tegen de Engelse vijand. Marmont vond dat de Nederlandse soldaten veel slechter getraind waren dan de Franse. Daar moest iets aan gebeuren.

Manoeuvre

De Franse generaal Marmont bedacht een trainingskamp in het midden van het land, op de hei tussen Zeist en Driebergen. In het voorjaar van 1804 werden op de hei stallen en keukens gebouwd en tenten opgezet. In juli arriveerden de eerste soldaten, ze vonden het leven in het kamp in het begin erg zwaar. De soldaten waren het kamperen niet gewend en velen werden ziek. Er was geen ziekenhuis in de buurt, dus moesten ze helemaal naar Utrecht lopen om behandeld te worden.

De hele zomer trainde Marmont zijn mannen tot een sterk leger. Elke twee weken werd op zondag een grote manoeuvre gehouden: tijdens oefeningen werden de geweren en kanonnen echt gebruikt. Dat leverde een groot spektakel op waar veel toeschouwers op af kwamen. Er kwamen ook handelaren op het kamp af, die spullen aan de soldaten verkochten. Een van de handelaren was Petrus Judocus van Oosthuijse die hout leverde voor de bouw van barakken en knopen en kleding voor de soldaten. Langzaam ontstond er een klein dorp rondom het kamp.

een gedenkteken

In september was het leger sterk genoeg. Om ervoor te zorgen dat de soldaten zich niet gingen vervelen, bedacht Marmont een list. Hij wilde een indrukwekkend gedenkteken bij het kamp bouwen, ter herinnering aan de maanden in het kamp en om Napoleon te eren. Een paar jaar eerder was Marmont met Napoleon op veldtocht in Egypte geweest, waar hij piramides had gezien. Zo kwam hij op het idee om een piramide te bouwen.

Pyramide van Marmont of van Napoleon?

In 1806 was Lodewijk Napoleon door zijn broer Napoleon Bonaparte naar Nederland gestuurd om als koning ons land te regeren. Lodewijk Napoleon vond dat de piramide voortaan de Pyramide van Austerlitz moest heten. Austerlitz was een plaats in Tsjechië waar Napoleon een belangrijke veldslag had gewonnen. Marmont was het hier natuurlijk niet mee eens. Hij had de piramide de Marmontberg genoemd, zodat zijn naam herinnerd zou worden. Dat is mislukt, want nog altijd dragen het dorp en de piramide de naam Austerlitz. Marmont is vergeten. Piramide werd vroeger met een y gespeld, vandaar dat Pyramide van Austerlitz nog altijd met een y gespeld wordt.

'Patriae totus et ubique'

'Patriae totus et ubique'. De wapenspreuk van maarschalk Marmont. Maar wat betekent het nu eigenlijk? 'Geheel en al en overal voor het vaderland'. Een wapenspreuk die kenmerkend is voor een generaal die actief was in zijn eigen land, Frankrijk, in Europa en daarbuiten.

In de afbeelding is te zien hoe, 197 jaar geleden, hier 240 genodigden aan lange eettafels aan het genieten waren van een diner. Het diner werd afgesloten met prachtig vuurwerk.

Stel je nu eens voor wat voor een indruk de Pyramide gemaakt moet hebben! De getrapte Egyptische pyramide die 36 meter hoog was. Op het hoogste punt stond een 13 meter lange obelisk. De pyramide is gebouwd op de toen nog uitgestrekte, boomloze heidevlakte van de Utrechtse Heuvelrug.

En stel je nog eens voor dat, vlakbij de pyramide, een legerkamp lag van 3 kilometer lang. Een legerkamp met 20.000 Betaafse en Franse soldaten, kanonnen en paarden. Hiermee oefenden zij complete veldslagen voor 1000 bezoekers vanuit het hele land.

Wat nu niet meer is dan een begroeide berg, verscholen in een bos, is een zeer interessant verhaal van ons land (toen nog de Bataafde Republiek) uit de Franse Tijd.