De beltmolen
De Meule van Wassens is qua type een beltmolen. Rond de gemetselde voet is een dikke laag aarde aangebracht, met aan weerszijden een gemetselde ingang. Op de omloop is een heg van doornige struiken aangeplant. Deze dient als een soort vangnet voor als de molenaar bij het op de wind zetten van de kap en de wieken, zijn evenwicht verliest. Daarnaast worden hierdoor mensen weggehouden bij de draaiende wieken.
De huidige molen is in 1878 gebouwd. Het is een tweedehandsje. Het jaar ervoor was de toenmalige molen door brand verloren gegaan. Molenaar Harm Wassens had het geluk dat hij één van de molens kon kopen die waren gebruikt voor het droogmalen van de Zuidplaspolder in Zuid-Holland. Die molen werd uit elkaar gehaald en per schip en paard en wagen naar Zuidwolde gebracht. Molenbouwer C.H. Schiller bouwde de molen weer op als windkorenmolen. Wassens gaf de molen de naam De Vlijt. Later kwam er het opschrift Op Hoop van Zegen bij.
Meer molens
Intussen had Wassens in Zuidwolde concurrentie gekregen van molenaar Stille, die in 1854 op Steenbergen een molen had gebouwd met de naam De Gunst. In 1862 was er ook op de Bloemberg een molen gebouwd, die later de naam De Bloem kreeg. Deze molens waren achtkantige stellingmolens. Met ook nog molens op Den Kaat en in Echten bleek er op termijn voor al deze molenaars geen goede boterham te verdienen. Bovendien kwam er rond 1900 ook concurrentie van coöperatieve aan- en verkoopverenigingen met eigen malerijen op motorkracht.
In de jaren ’20 van de vorige eeuw moesten de molenaars van De Gunst en De Bloem de wieken van hun molens stilzetten en werden de molens afgebroken. Molenaar Wassens ging met zijn tijd mee en wist door het plaatsen van een motor rendabeler te werken. Malen op de wind gebeurde steeds minder vaak, uiteindelijk volgde er zelfs stilstand. En stilstand betekent achteruitgang en verval.
Van De Vlijt naar de Meule van Wassens
Het verval van de molen, waarvan de wieken al in 2004 waren verwijderd, ging veel inwoners aan het hart. Dat leidde tot de oprichting van Stichting De Meule van Wassens, die in 2018 de molen kon aankopen. Het doel was de molen weer als windkorenmolen te laten draaien. Dankzij subsidies van overheid en particuliere instanties en personen is dat gelukt. Vrijwilligers houden de molen een aantal dagen per week draaiend.
