Van gemengd bedrijf naar zorgboerderij

Tot voor de Tweede Wereldoorlog hadden de meeste boeren een gemengd bedrijf. Ze verbouwden graan en andere gewassen, en hielden zich tegelijkertijd bezig met veeteelt. Er werd in de eerste plaats voor het eigen levensonderhoud geproduceerd. Overschot werd verkocht.

Drastische veranderingen

In de loop van de 20e eeuw zou dit drastisch veranderen. Verschillende crises in de afgelopen eeuw noodzaakte de boeren om zich te specialiseren. Dit heeft vandaag de dag geleid tot zeer gespecialiseerde bedrijven die vele male groter zijn dan vroeger.

De eerste crisis

Vanaf 1880 heerste er een crisis in de landbouw die werd veroorzaakt door een enorme graanproductie in de Verenigde Staten. Door goedkoop en snel vervoer van graan via trein en stoomschip werd Europa opeens overspoeld door Amerikaans graan. En zoals dat in de markt altijd gaat bij een stijgend aanbod, daalden de prijzen. Boeren in Europa moesten zich gaan specialiseren in tuinbouw of veeteelt. Ook verenigden ze zich om samen grote hoeveelheden zaaigoed en kunstmest in te kopen.

De tweede crisis

Na de Eerste Wereldoorlog en door de economische crisis in 1929 kwamen de boeren weer in de problemen toen mensen minder te besteden hadden en de vraag weer afnam. Weer was verdere specialisatie de enige optie.

De derde crisis

De volgende crisis kwam na de Tweede Wereldoorlog toen de Nederlandse regering geconfronteerd werd met armoede en een verborgen werkloosheid bij de kleinere boeren. Op veel boerderijen werden te veel arbeidskrachten ingezet in relatie tot de hoeveelheid werk.

Oplossingen

Oplossingen voor dit probleem werden gevonden in verschillende maatregelen. Door ruilverkaveling kregen boeren meer aaneengesloten percelen, waardoor ze efficiënter konden werken. Schaalvergroting was ook een oplossing. Er werden coöperaties opgericht die samen landbouwmachines aankochten en gebruikten. Ook de coöperatieve Rabobank, waar de boeren geld konden lenen en sparen, kwam in deze tijd tot stand. Heel wat boeren vonden daarnaast ook werk in een andere bedrijfstak zoals de industrie.

Huidige problemen

Ondanks al deze maatregelen zijn ook tegenwoordig nog steeds niet alle problemen opgelost. Tegenwoordig is overproductie van mest en melk een probleem. Mede om die reden blijft het boerenbedrijf nog steeds zoeken naar nieuwe inkomstenbronnen, zoals het toegankelijk maken van een boerderij als kampeer- of zorgboerderij.