Nederlands of Drents?
Alle kinderen in de gemeente Coevorden leren op school de Nederlandse taal. De meeste kinderen leren die taal ook thuis van hun ouders. Dat is niet altijd zo geweest. Nog niet eens zo lang geleden spraken vrijwel alle kinderen thuis Drents. Ook op het schoolplein spraken kinderen vroeger Drents met elkaar. Maar in de klas moesten de kinderen Nederlands leren. Voor hen was dat het leren van een vreemde taal.
Standaardtaal
In de middeleeuwen had elk dorp en stad in Nederland zijn eigen
taal. Die taal verschilde niet veel van de taal in de nabijgelegen
dorpen en steden. Zo kon je de mensen in je omgeving prima
verstaan.
Maar als de afstand tussen twee plaatsen groter was, begrepen de
mensen elkaar niet meer. Daarom kwam er behoefde aan een
standaardtaal. Rond 1600 werd die standaardtaal samengesteld uit de
verschillende streektalen in Nederland. West-Nederland was in die
tijd een belangrijk gebied. Daarom lijkt de standaardtaal meer op
het Hollands dan op de andere streektalen, zoals Drents of
Gronings.
Na 1600 heeft de standaardtaal nog veel veranderingen doorgemaakt.
Als je nu teksten uit 1600 leest, kun je die bijvoorbeeld maar
moeilijk begrijpen.
Nedersaksisch
Het Drents behoort net als het Gronings, en de streektalen van Overijssel en Gelderland tot het Nedersaksisch. Dat is een taal, die in Nederland nu nog door ongeveer 2 miljoen mensen gesproken wordt. In het noorden van Duitsland kent het Nedersaksisch 8 miljoen die de taal spreken.
Drents
Het Drents klinkt niet overal hetzelfde. Zelfs binnen de huidige
gemeente Coevorden zijn er kleine verschillen. Het Drents van Sleen
verschilt een klein beetje van het Drents van bijvoorbeeld
Schoonoord of Coevorden. En het Drents van Geesbrug lijkt veel op
het Drents van Zuidwest-Drenthe.
De plaatsen in de gemeente hebben naast de Nederlandse naam ook
een Drentse naam. Coevern bijvoorbeeld, is Coevorden. Zweeloo is
Zweel, Oosterhesselen wordt Hessln genoemd, Schoonoord Schonerd en
Sleen is Slien. Andere vertalingen zijn:
Zwinderen - Zwindern
Gees - Gies
Wezup - Wisp
Dalen - Daolen
't Haantje - 't Haantie
Steenwijksmoer - Steenwingsmoer
Geesbrug - Giesbrogge
Dalerpeel - Daolerpeel
Noord-Sleen - Nord-Slien
Dalerveen - Daolerveen
Benneveld - Bennenveld
Meertaligheid
Wie thuis Drents spreekt en op school Nederlands, spreekt twee talen en is dus meertalig. Je hoort wel eens dat kinderen, die meer talen spreken in het nadeel zijn, maar dat is niet waar. Wie meer talen spreekt, is juist in het voordeel. Hij of zij leert bijvoorbeeld makkelijker een nieuwe vreemde taal, zoals Duits of Engels op de middelbare school. En meertaligheid heeft nog meer voordelen.
Uit onderzoek is gebleken dat meertalige kinderen hoofdzaken en bijzaken beter kunnen scheiden, dat ze minder snel afgeleid zijn en dat ze als ze oud zijn minder kans hebben op dementie. Prins Willem-Alexander en prinses Maxima voeden hun dochters tweetalig op. Maxima spreekt Spaans met de prinsesjes en Willem-Alexander Nederlands. Ook kinderen, die thuis Koerdisch, Chinees, Turks of Berbers spreken en op school Nederlands, zijn meertalig.