Slot Zeist

Stichtse Lustwarande

Tussen 1677 en 1686 bouwde Willem Adriaan van Nassau Slot Zeist in Hollandse barokstijl. Net als Kasteel Amerongen is dit slot van oorsprong gebaseerd op Paleis Soestdijk. Het bestaat uit een hoofdgebouw en twee grote zijvleugels. In de vleugels waren dienstvertrekken, keukens, een oranjerie en de stallen ondergebracht. Zeer indrukwekkend waren de enorme tuinen die het slot omgaven. De zes kilometer lange Slotlaan-Koelaan en zijlanen domineren nog steeds het stratenpatroon van Zeist.

Het hoofdgebouw en de tuin zijn ontwerpen van de architect Jacob Roman. Het interieur werd grotendeels ontworpen door een Fransman, Daniel Marot. Niet voor niets: Lodewijk XIV mocht dan wel de tegenstander zijn van de Republiek, hij gaf wel de toon aan in de mode. Of Marot ook iets aan het tuinontwerp heeft bijgedragen, is niet helemaal duidelijk. In elk geval was ook het voorplein gebaseerd op de indeling van de Parijse stadspaleizen. Om het geheel toch nog wat middeleeuws te geven, werd het slot voorzien van een gracht. De tuinen werden in Franse stijl aangelegd, met symmetrische assen. Na de verkoop van het slot aan de Hernhutters werden vanaf 1748 het Broeder- en Zusterplein in Amsterdamse grachtenstijl aan de voorkant gebouwd.