Bisschoppelijke Nijverheidsschool

Onderwijs van de Broeders met de blauwe koorden

De geschiedenis van de broederscongregatie Onze Lieve Vrouw van Zeven Smarten (kortweg: de broeders) begint in 1851 in Amsterdam. Het is de tijd van de industriële revolutie; het begin van de welvaart, armoe en wanorde. In de fabrieken werken volwassenen en kinderen van de vroege ochtend tot de late avond. Zij wonen in krotten en kelderwoningen en het leven van alledag bestaat uit werken, slapen en elke dag aardappelen met azijn.

Sedert 1923 leven, wonen en werken de broeders van Onze Lieve Vrouw van Zeven Smarten aan de Leidsevaart in Voorhout op de plaats waar eens het pand van het Klein Seminarie Hageveld stond. De overgang van de in 1851 in Amsterdam opgerichte congregatie is niet gemakkelijk. Toch zetten de broeders onversaagd hun roeping, het geven van onderwijs, voort.

De kracht dat de Bisschoppelijke Nijverheidsschool (BNS), en in het voetspoor daarvan de KTS, die vele 'groten' hebben opgeleid, ligt in de grondgedachte dat men in het beroepsonderwijs niet te maken heeft met meer en minder begaafde leerlingen, maar met anders begaafde leerlingen. De opleiding is voor de middenstandsklasse en intern.

Tot de Tweede Wereld Oorlog lijken de broeders 'mensenschuw'. Er zijn nauwelijks contacten met de Voorhoutse bevolking en middenstand. De eerste Voorhouters die bij de broeders een stap over de drempel zetten zijn dokter H.A.G. Bots en onderwijzer A.W. Deutekom. Na de oorlog veranderen de relaties.

Het historisch waardevolle pand valt in 1980 onder de slopershamer. Er is geen Historische Kring om in actie te komen. De BNS verdiende absoluut een eervolle plaats op de Rijksmonumentenlijst.

De Mammoetwet van 1968 heeft verstrekkende gevolgen voor de naam van de Bisschoppelijke Nijverheidsschool. Omdat vanaf dat moment met nijverheidsonderwijs de huishoudscholen wordt bedoeld, moet voor de BNS een nieuwe naam worden gevonden. Men komt op Katholieke Technische School 'Voorhout' (KTS Voorhout). Op het gebouw handhaven de broeders de naam Bisschoppelijke Nijverheidsschool.
De latere nieuwbouw van de BNS wordt een broederhuis voor de broedercongregatie Broeders van Onze Lieve Vrouw van Zeven Smarten.

Broeder Dalmatius van Heel was de drijvende kracht achter het BNS-archief. Hij verrichtte monnikenwerk. Op de derde verdieping van de huidige BNS bevond zich tot september 2019 het schitterende museum van de broeders. Vooruitlopend op het einde van de congregatie zijn in 2019 en 2020 de objecten van het museum verspreid. Er liggen objecten en archiefmateriaal bij het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven in Cuijk onder nummer: AR-B002 Archiefinventaris Broeders van Amsterdam, maar ook bij de HKV in Voorhout.

Het aantal broeders neemt in de 21e eeuw af. Rond 2030 verwacht men het overlijden van de laatste broeder van de blauwe koorden.