Voor de sier

Oorijzers in Staphorst

Tijd van pruiken en revoluties

Laatste

De Staphorster goud- en zilversmid Freddy Drost maakte in 1993 zijn laatste van meer dan 2.400 oorijzers. Vrouwen gebruikten het oorijzer om hun muts op de plaats te houden. Sindsdien zijn er in Staphorst geen oorijzers meer gemaakt. Want er zijn steeds minder vrouwen in klederdracht. Zo kwam een lange traditie ten einde: Freddy en zijn familie maakten al sinds 1900 oorijzers voor de meisjes en vrouwen in Staphorst.

Veel ouder

Het dragen van een oorijzer gaat veel verder terug dan 1900. In Staphorst is een testament uit 1707 gevonden. Een testament is een papier waarop staat wat er na iemands dood met zijn of haar spullen moet gebeuren. In dit testament wordt al melding van een oorijzer gemaakt. Hierdoor weten we zeker dat de meisjes en vrouwen in Staphorst meer dan 300 jaar geleden ook al oorijzers droegen.

Voor de sier

De eerste oorijzers waren niet veel meer dan een gebogen ijzeren draad. Later maakten de smeden allerlei versieringen aan de oorijzers vast. Ook gingen ze zilver en goud gebruiken om de ijzers nog mooier te maken. De zilversmid maakte het ijzer voor iedere vrouw op maat. Zo bleef het ijzer goed zitten. De bovenkant van het oorijzer rustte op het hoofd en de zijkanten klemden op de wangen.

Waar hoor jij bij?

Aan de krullen aan oorijzers kon je precies zien bij welke groep iemand hoorde. Een arbeidersvrouw had zes dunne krullen, een boerin zeven en de vrouw van een rijke boer had er acht, die ook nog eens veel dikker waren.

Bewaren

Het dragen van een oorijzer is een bijzondere traditie. Daarom heeft de gemeente Staphorst in 2010 de materialen en gereedschappen van Freddy Drost overgenomen. Zo blijft deze verzameling altijd bewaard voor Staphorst.