Heide op de schop

Wist je dat Drenthe vroeger veel heidevelden en zandvlaktes kende? In de hoger gelegen gebieden (bijvoorbeeld de Hondsrug) had je heidegrond. Boeren hielden hier schapen voor hun mest. Aan de rand van de heide stond dikwijls een schaapskooi. Met de poep van de schapen konden akkers bemest worden. Op de akkers werden graan en aardappelen verbouwd.
Op de grote heidegebieden in Drenthe, zoals het Dwingelderveld, kom je nog steeds schaapskudden tegen.

Kunstmest
In 1880 werd ontdekt waarom planten zo goed groeien van mest. In de mest zit stikstof, fosfaat en andere stoffen die de plant helpen groeien. Een Duitse chemicus ontdekte dat de stoffen die in natuurlijke mest zitten, nagemaakt konden worden. Hij maakte een mengsel van deze stoffen, de eerste kunstmest. De boeren vonden de kunstmest eerst maar niks.
Maar Jacob Elema een leraar van de landbouwschool heeft veel invloed in Drenthe. Door lezingen weet hij de mening van de boeren bij te stellen. De kunstmest bleek om verschillende redenen erg handig te zijn. Er kon altijd en zoveel kunstmest als nodig was gekocht worden. Schapen konden lang niet zo veel poepen als dat men kunstmest kon kopen! Schapen werden overbodig.
Doordat er zoveel kunstmest voorhanden was konden meer akkers worden gemaakt en op dat bouwland konden boeren weer meer gewassen verbouwen. Om van een heideveld een nieuwe akker te maken moest het land worden ontgonnen. Alle heide, bomen, struiken en stenen moesten worden weggehaald. Daarna moest de grond worden doorgeploegd en bemest. De boeren en landarbeiders deden het spitwerk met de hand. Dat was heel zwaar werk. Het ploegen ging met paarden.

Akkers en bossen
Toen veen na 1920 niet langer gewild was als brandstof, werden veel mensen werkloos. Om die mensen toch aan het werk te houden werden heidevelden ontgonnen en bossen geplant. Je kunt dat nog steeds zien. In sommige Drentse bossen staan de bomen in keurige rijtjes. Drenthe staat nu echt bekend om de bossen. Maar Drenthe is dus niet altijd bosrijk geweest!

Beschermde heide
Vóór 1880 was er heel veel heide in Drenthe. Door de landbouw en bosaanplanting is er veel heide verdwenen. De heidelanden die er nu nog in Drenthe zijn, zijn nu beschermde gebieden. Organisaties zoals Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en Stichting Het Drentse Landschap hebben de heidegebieden in Drenthe in beheer. De organisaties beschermen en behouden de gebieden en geven bezoekers en geïnteresseerden informatie over deze gebieden.