Einde zelfstandig Bathmen

Gemeentelijke herindeling

Tijd van televisie en computers

Vóór de Franse tijd kende men op het platteland schoutambten en enkele heerlijkheden. De burgerlijke gemeenten werden in 1811 ingevoerd door de Franse bezetter; zo ook Bathmen, met grenzen gelijk aan de oude marken Bathmen en Loo. De zuidgrens van Bathmen was de Oude Schipbeek; aan de overzijde hiervan lag Gelderland met de gemeente Dorth. In 1814 kreeg Bathmen te maken met de eerste herindeling, toen Dortherhoek en Zuidloo werden ingedeeld bij de gemeente Bathmen. Hierna bleven de grenzen van Bathmen circa 125 jaar ongewijzigd. In 1940 wilde het provinciebestuur het grondgebied van Diepenveen verdelen onder Deventer, Bathmen en Olst. Het plan ging niet door. Ook in 1969, toen een vergelijkbaar plan voor verdeling van Diepenveen aan de orde kwam, was de weerstand in Diepenveen zo groot dat besloten werd slechts een deel bij Deventer te voegen en de gemeente Diepenveen niet op te heffen.

"Laat Bathmen platteland"

De groei van de steden ging echter door en schaalvergroting vond plaats in alle sectoren van de samenleving. Samenwerkingsverbanden tussen gemeenten kwamen tot stand voor het ophalen van huisvuil en voor het afstemmen van regionale ontwikkelingen. In 1996 kwam de provincie Overijssel met het voorstel de gemeente Bathmen op te heffen. Vijf verschillende mogelijkheden werden bekeken, waarvan Provinciale Staten uiteindelijk samenvoeging van Bathmen en Diepenveen met Deventer kozen. Bevolking, plaatselijke politiek en gemeentebestuur van Bathmen waren echter tegen een samenvoeging met de stad Deventer en verkozen een oplossing waarbij Bathmen toegevoegd zou worden aan een plattelandsgemeente. Een actiecomité werd opgericht, dat de mening van bestuur en bevolking onder de aandacht bracht met het motto: "Gebruik je verstand, laat Bathmen platteland". Er werd gehoor gevonden in de Tweede Kamer: de motie Kamp, waarin de regering werd gevraagd voor Bathmen een oplossing te zoeken bij een volgende herindeling, werd aangenomen. Diepenveen werd per 1 januari 2000 bij Deventer gevoegd, maar Bathmen bleef zelfstandig. Wel werd er aan de grenzen van 1814 geknabbeld. Het westelijk deel van Dortherhoek (Oxerveld) werd bij Deventer gevoegd, in verband met de lange termijnvraag naar industrieterrein.

Opheffing

Bathmen bleef zelfstandig, maar de discussie ging door. Uitgaande van de wens van bestuur en bevolking voor samenvoeging met een plattelandsgemeente als uitgangspunt leek de combinatie van oostelijk Diepenveen, Bathmen en Holten de meest voor de hand liggende oplossing. Met slechts één stem verschil koos de gemeenteraad van Holten echter voor samenvoeging met Rijssen. Vrijwillig samengaan met de Gelderse gemeente Gorssel was een alternatief, waarvoor in zowel Bathmen als Gorssel een groot draagvlak bestond. Deze combinatie was echter aan de kleine kant, naar de mening van het provinciebestuur van Gelderland. Een herindeling van Lochem, Gorssel en Bathmen binnen Gelderland werd ondersteund door de meerderheid van de raad van Bathmen en van de bevolking. Een minderheid van de bevolking koos echter liever voor Deventer. De provincie Gelderland stond achter het plan van de samenvoeging, de provincie Overijssel hield vast aan haar voornemen Bathmen bij Deventer te voegen. Dat plan kreeg steun van de minister van Binnenlandse Zaken en werd ingediend bij de Tweede Kamer. Die koos uiteindelijk voor het Overijsselse voorstel. Op 29 juni 2004 besloot de Eerste Kamer Bathmen als gemeente per 1 januari 2005 op te heffen en het grondgebied samen te voegen met dat van Deventer.

Westerhuis

Als direct gevolg van de herindeling werd het gemeentehuis aan het Kerkplein gesloten. In 1888 had de gemeente Bathmen dit Westerhuis aangekocht als gemeentehuis. Het landhuis was in 1870 gebouwd. In 1909 kwam er een nieuwe burgemeesterskamer, die ook als raadszaal diende. 8 jaar later volgde een verbouwing, waarbij een nieuwe raadszaal tot stand kwam. In 1962 werd de naastgelegen burgemeesterswoning bij het gemeentehuis aangetrokken. Na opheffing van de gemeente Bathmen in 2005 nam Horecahuis Boode de exploitatie over. De voormalige raadszaal bleef tot 2012 in gebruik als trouwlocatie. Het Westerhuis is in 2012 in particulier bezit gekomen.