De Rede van Texel

Tijd van regenten en vorsten

Een belangrijke haven

Al in de vijftiende eeuw was Texel een belangrijk plaats waar veel schepen hun anker uitgooiden. Dit deden ze op de rede van Texel. Hier wachtten ze op gunstige wind om uit te zeilen. Dan werden de schepen door het zeegat geloodst. De handelsschepen kwamen uit Amsterdam en de Zuiderzeehavens. Doordat de schepen hier moesten wachten ontstond er handel op het eiland en aan de kust van de Noordkop. De bewoners van de Noordkop en van Texel verdienden geld met het binnenloodsen van schepen en met het bevoorraden van de schepen. In de 17e eeuw lagen er soms meer dan honderd schepen op de rede. Het waren koopvaarders van de Oost- en West-Indische Compagnie, oorlogsschepen en walvisvaarders.

Een scheepskerkhof

Met niet alle schepen die uitvoeren ging het goed. Een aantal verging al voor de kust van Texel. Hier lagen zandbanken en vaak was het weer er slecht. Voor de kust van Texel zijn veel gestrande schepen te vinden. Op de zeebodem liggen veel resten van schepen, dit heet een scheepskerkhof. In die scheepwrakken worden soms allemaal persoonlijke spullen van de opvarenden gevonden.

Gezond water

Door de rede op Texel ontstond er veel werk. De bemanning van de schepen sliep in herbergen in Oudeschild. De mensen op de schepen hadden proviand nodig voor aan boord. De schepen wilden speciaal het water van het eiland mee. Dit water was lang houdbaar omdat er veel ijzer in zat. Voor de schepen naar Indië bleef het water goed tot Kaap de Goede Hoop. Het water werd gehaald uit de Wezenputten. Die waren eigendom van het weeshuis van Den Burg. Als een schip daar water kocht, verdiende het weeshuis daar geld mee.

Eenzame zeemansvrouw

Op Texel bleven veel vrouwen alleen achter als hun man ging werken op een koopvaardij- of oorlogsschip. Vaak waren ze jaren alleen. Een van die vrouwen was Aagje Luytsen. Om toch contact met haar man, Harmanus Kikkert, te hebben schreef ze brieven. Die gaf ze mee aan de VOC-schepen die van Texel vertrokken. Iedere keer kreeg Harmanus een brief als zijn schip langs Kaap de Goede Hoop kwam. Hij bewaarde dit pakketje brieven als een schat. Maar tijdens de Vierde Engelse oorlog raakte hij de brieven kwijt. Zijn schip 'De Parel' viel in handen van de Engelsen. Gelukkig was er met Harmanus Kikkert niks aan de hand. De brieven werden pas weer gevonden in 1994 in een archief in Engeland. Door het lezen van Aagjes brieven krijg je een uniek beeld van het leven ruim tweehonderd jaar geleden.